Τα έργα της κρητικής λογοτεχνίας είναι προϊόντα αστικού βίου συγγενή με τα σύγχρονά τους πνευματικά επιτεύγματα του δυτικού πολιτισμού. Ο ποιητής του Ερωτοκρίτου Βιτσέντζος Κορνάρος αναπλάθει στοιχεία της βυζαντινής και της δυτικής μεσαιωνικής παράδοσης και της νεότερης ιταλικής λογοτεχνίας σε μία νέα αναγεννησιακή δημιουργία. Οι ιστορικές ανακρίβειες του έργου οφείλονται στην προσπάθεια σύνθεσης ενός ιδεώδους ποιητικού κόσμου με ελληνικό χαρακτήρα. Η γλωσσική μορφή του χαρακτηρίζεται από τη συνειδητή χρήση του κρητικού ιδιώματος, που εμπλουτίζεται με αφομοιωμένα λόγια στοιχεία. Η δημοτικότητα του Ερωτοκρίτου κατά τους πρώτους αιώνες της κυκλοφορίας του οφείλεται στην ποιητική αξία του και στον εθνικό του χαρακτήρα. Άρχισε να παραμελείται από τα τέλη του 18ου αιώνα λόγω της καταγωγής του από το μεσαιωνικό και νεότερο παρελθόν του έθνους.